OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

Podstawowym aktem prawnym, wprowadzającym obowiązek oceny ryzyka zawodowego oraz stosowania w jej wyniku odpowiednich środków profilaktycznych, jest dyrektywa Rady Europy z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków sprzyjających poprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, uchwalona na podstawie Traktatu Rzymskiego. Wymagania dotyczące tego zagadnienia znalazły również swoje odbicie w uregulowaniach państw Unii Europejskiej. Znowelizowany Kodeks Pracy w art. 226 nakłada na pracodawcę obowiązek informowania pracowników o ryzyku związanym z wykonywaną przez nich pracą. Według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 129, poz. 844), pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko.

Pracodawca powinien oceniać ryzyko nie tylko pod względem szkodliwości określonych zdarzeń czy emisji, lecz również pod kątem analizy źródeł szkodliwych oddziaływań na pracownika. Ryzyko powinno być oceniane dla występujących w procesie pracy zagrożeń w powiązaniu z wyposażeniem roboczym, wyposażeniem stanowisk pracy i w następstwie tej oceny powinno mieć określone odpowiednie środki profilaktyczne. Pracodawca ma również obowiązek dokumentowania zagrożeń i wyników oceny ryzyka, ale również informowania pracowników o istniejącym ryzyku na stanowiskach pracy.

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO W PRAKTYCE

Przystępując do oceny ryzyka zawodowego na jakimkolwiek stanowisku pracy, należy mieć na uwadze, iż jej podstawowym celem jest zapewnienie możliwie najlepszej ochrony zdrowia i życia pracowników. Przeprowadzaną przez nasze biuro ocenę opieramy na metodzie PHA, (Preliminary Hazard Analysis) określaną jako metoda analizy wstępnej zagrożeń i jest ona klasyczną metodą oceny ryzyka dla stanowisk pracy.
W metodzie tej wielkość ryzyka określane jest na podstawie dwóch wskaźników cząstkowych ryzyka:

  • Prawdopodobieństwa szkód – P
  • Stopień ryzyka szkód – S

Wskaźnik końcowy R jest iloczynem obu powyższych czynników R = P x S.

Metoda PHA jest metodą matrycową, indukcyjną i pozwala na jakościowe oszacowanie ryzyka a jej przebieg składa się z powiązanych ze sobą etapów:

1. Określenie granic obiektu (Charakterystyka stanowiska pracy), dla którego wykonywana jest ocena. Składają się na nią:

  • charakterystyka stanowiska pracy (lokalizacja, realizowane zadania),
  • charakterystyka osób pracujących na stanowisku ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży, młodocianych, osób niepełnosprawnych,
  • wykonywane czynności oraz czas ich wykonywania,
  • źródła zidentyfikowanych zagrożeń,
  • możliwe skutki zagrożeń,
  • stosowane środki ochronne.

2. Sporządzenie listy zidentyfikowanych zagrożeń.

    • określenie czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących
      na stanowisku pracy i ustalenie w jaki sposób mogą one oddziaływać
      na pracownika,
    • określenie wartości czynników szkodliwych i niebezpiecznych jeśli występują,
    • ustalenie czasu lub częstotliwości ekspozycji pracownika na dane zagrożenie,
    • określenie liczby osób narażonych.

    3. Oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska, czyli określenie możliwych strat, poprzez stopień szkód S i prawdopodobieństwo szkód zdarzenia P z jakim mogą one wystąpić.

    Oszacowanie ryzyka wskazuje wspomniany wcześniej wskaźnik końcowy R, który jest iloczynem obu powyższych czynników P x S

    Ostatnie dwa elementy praktycznego funkcjonowania stworzonej dokumentacji to zapoznanie pracowników z dokonaną oceną oraz jej okresowa aktualizacja. Potwierdzenie zapoznania z oceną ryzyka (najlepiej pisemne) warto przechowywać w aktach osobowych pracownika, a aktualizacji dokumentacji dokonywać po każdej istotnej zmianie w warunkach pracy oraz w przypadku wystąpienia zdarzenia wypadkowego.

    Zapraszamy Cię również do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ. Jeżeli sam planujesz dystrybucję własnego newslettera, polecamy polskiego dostawcę, z którego usług sami korzystamy – Getresponse – zapewniającego nie tylko świetne narzędzie ale także perfekcyjną obsługę klienta.

    Opracowanie / Marek Mróz – Główny specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.

    Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do najlepszych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.

    Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,

    Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,

    Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.