Wymagania Bhp w okresie zimowym

WYMAGANIA BHP W OKRESIE ZIMOWYM

Klimatyczna różnorodność pór roku w naszym kraju, niesie za sobą szczególne uwarunkowania w zakresie zapewnienia obowiązujących norm dotyczących zabezpieczenia pracowników, w szczególności podczas wykonywania prac w okresie zimowym. Częstą przyczyną wypadków w tym czasie są nie tyle zaniedbania organizacyjne co brak lub niewłaściwe zabezpieczenie pracowników, lub nie korzystanie przez nich z zapewnionej odzieży ochronnej i innych szczególnych dla tego okresu środków ochrony osobistej. Jak zatem zgodnie z prawem uregulować wymagania Bhp w zimę i na jakie zagrożenia w szczególności należy zwrócić uwagę ??

Na poziom bezpieczeństwa i higieny pracy w każdym zakładzie kolosalny wpływ ma Pracodawca oraz osoby Kierujące Pracownikami, dlatego też wynikające głównie z Kodeksu Pracy wymagania, w dużej mierze ciążą na tych właśnie osobach. Ich wiedza, doświadczenie oraz podejście do zagadnień związanych z bhp, ma tutaj znaczenie zasadnicze. Niebagatelną wartością jest również świadomość pracowników w tym zakresie, ich odpowiedzialność oraz konstruktywna wymiana informacji z pracodawcą o zagrożeniach pojawiających się na stanowisku pracy szczególnie w okresie zimowym.

PODSTAWY BHP W ZIMĘ

Podstawą działań każdego pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy swoim pracownikom, w okresie zimowym zasadniczo są następujące działania:

• Wyposażenie ich we właściwą odzież, obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej,
• Zabezpieczenie w posiłki profilaktyczne i napoje,
• Zabezpieczenie pomieszczenia do ogrzewania się pracowników,
• Zabezpieczenie prac niebezpiecznych w szczególności prac na wysokości,
• Zabezpieczenie właściwej widoczności pracowników.

W okresie prac zimowych koniecznym jest wyposażenie wykonujących je osób w odpowiednią odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej, zgodne z normami oraz spełniające wymagania Bhp. Zabezpieczone środki powinny posiadać oznaczenie „CE” gwarantujące spełnienie przez nie wymaganego minimum bezpieczeństwa. W celu odpowiedniego przydziału niezbędna jest korelacja zabezpieczonych środków z opracowanym ryzykiem zawodowym oraz przygotowanie tzw. Tabel przydziału środków – zarówno odzieży roboczej jak i środków ochrony indywidualnej. Zasada ta dotyczy zakresu wyposażenia w środki dla danego stanowiska pracy, jak również reguluje czasookresy ich użytkowania. Zakres wyposażenia, pracodawca powinien także konsultować z przedstawicielami pracowników, lub w przypadku ich małej liczby bezpośrednio z osobami, których one dotyczą. Najczęściej stosowane są ubrania robocze ocieplane, odzież termiczna odpowiednie obuwie, rękawice ochronne i czapki.

POSIŁKI I NAPOJE DLA PRACOWNIKÓW

Zapewnienie posiłków i napojów, reguluje stosowne rozporządzenie w tej sprawie (Dz.U. 1996 nr 60 poz. 279 ). O ile napoje uregulowano jednoznacznie, to zapewnienie posiłków dopuszcza kilka rozwiązań, adekwatnych dla sposobu, czy też miejsca wykonywania prac. Jeżeli pracownicy wykonują czynności służbowe w terenie otwartym, a temperatura jest niższa niż +10 st, C, pracodawca ma obowiązek zapewnić gorące napoje. Co ważne, muszą być one dostępne przez całą zmianę roboczą.

Jeżeli natomiast pracownik wykonuje pracę wymagającą efektywnego wydatku energetycznego powyżej 1500 kcal u mężczyzn oraz 1000 kcal u kobiet, w otoczeniu stałej temperatury poniżej 10ºC, lub w okresie zimowym za który uważa się okres od 1 listopada do 31 marca, przysługują mu również posiłki profilaktyczne. Pracodawca zapewnia posiłek jednodaniowy o określonej kaloryczności i składzie lub jeśli nie ma możliwości ze względu na zakres lub miejsce prac, może udostępnić korzystanie z punktów gastronomicznych lub umożliwić ich przygotowanie przez pracowników z gotowych produktów. Ostatnie rozwiązanie jest najmniej efektywnym i generującym dodatkowe koszty. Warto pamiętać, że nie ma możliwości wypłaty pracownikom ekwiwalentu za posiłki profilaktyczne, i należy umożliwić ich spożywanie przez pracowników.

Warto pamiętać o nowelizacji przepisów, która od 9 lipca 2019 r. umożliwia pracodawcy nie mającemu możliwości wydania pracownikowi wykonującemu prace szczególnie uciążliwe jednego gorącego dania w czasie pracy ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub ze względów organizacyjnych. W tym przypadku może on przekazać pracownikowi min. bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania wskazanego posiłku. Na podstawie tych znaków pracownik może też kupić produkty umożliwiające przygotowanie posiłku we własnym zakresie. Ciekawym rozwiązaniem w tym zakresie jest idące z postępem cyfrowych rozwiązań płatniczych, wyparcie tradycyjnych bonów żywieniowych, przedpłaconymi kartami żywieniowymi. Co ważne, świadczenie  przekazane w takiej formie jest zwolnione z podatku.

Pomieszczenie do ogrzewania to kolejny z aspektów naszej zimowej układanki. Przy wykonywaniu prac na otwartej przestrzeni, np. przy odśnieżaniu, w pobliżu miejsca pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić pomieszczenie do schronienia się przez opadami, umożliwiające także zmianę odzieży i ogrzanie się pracowników. Panująca tam temperatura nie może być niższa niż 16ºC, a na jednego pracownika najliczniejszej zmiany musi przypadać minimum 0.1 m² powierzchni. Całe pomieszczenie nie mieć powierzchni mniejszej niż 8 m² i oczywiście w tym kontekście, należy zachować wszelkie wymagania ochrony przeciwpożarowej. Warto w tym miejscu, wspomnieć także o minimalnej wymaganej temperaturze dla stanowisk pracy biurowej, która wynosi 18ºC.

PRACA NA WYSOKOŚCI I ODŚNIEŻANIE

Szczególnym zagrożeniem są wykonywane podczas okresu zimowego prace na wysokości, często z nim właśnie związane czyli odśnieżanie dachów, strącanie oblodzeń itp. Dotyczy to każdej miejscowości od pomorskiego na dolnośląskim kończąc. W szczególności należy pamiętać, że prace na wysokości są zaliczane do prac szczególnie niebezpiecznych, a w związku z tym poza odpowiednim certyfikowanym sprzętem chroniącym przed upadkiem zapewnić należy:

• Nadzór nad wykonywaniem prac,
• Dopuszczenie do pracy osób posiadających stosowne badania lekarskie,
• Instruktaż pracowników – imienny podział pracy, kolejność zadań, wymagania bhp dla określonych czynności,
• Wymagany specjalistyczny sprzęt asekuracyjny oraz zabezpieczający przed upadkiem,
• oraz wspomniane wyżej zapoznanie z oceną ryzyka zawodowego, uwzględniającą prace na wysokości.

Niebagatelnym zagrożeniem, które niesie okres zimowy jest także obowiązek odśnieżania terenów oraz dachów. Przepisy wynikające wprost z treści art. 61 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), nakazują przede wszystkim odśnieżanie dachów, co realnie tworzy największe z zagrożeń w tym okresie. Próby oszczędzania na bezpieczeństwie i higienie pracy w tym zakresie, najczęściej kończą się fatalnie… Warto pamiętać że temat ten dotyczy także odśnieżania chodników, za które odpowiada najczęściej właściciel lub zarządca nieruchomości. Dotyczy to odśnieżania chodników przed wszystkimi budynkami – bez względu na ich przeznaczenie i sposób użytkowania. W zależności od sposobu zarządzania nieruchomością, ewentualny poszkodowany za wypadek na nieodśnieżonej lub oblodzonej nawierzchni może żądać (art. 415 kodeksu cywilnego) odszkodowania od właściciela nieruchomości, zarządcy lub firmy sprzątającej dany obiekt, z którą zarządca ma podpisaną umowę obsługi.

Warto pamiętać, że osoby wykonujące prace na zewnątrz powinno się a jeśli nie normuje tego przepis warto wyposażyć w odzież bhp o podwyższonej widoczności, jak choćby kamizelki odblaskowe. Pracownicy widoczni dla siebie oraz dla innych osób to zdecydowane ograniczenie możliwości wystąpienia niektórych zagrożeń. Zabezpieczenie w piasek czy sól do posypania powierzchni czy też wymiana płynów i opon na zimowe to dodatkowe ograniczające ryzyko powstania niebezpiecznych zdarzeń elementy zimowej logistyki. Wiadomo, że podjęte działania na pewno nie wyeliminują możliwości powstania nieszczęśliwego zdarzenia, ale na pewno mocno ograniczą jego prawdopodobieństwo. Współpraca w tym zakresie całej załogi, to maksymalne zminimalizowanie zagrożeń i zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Zapraszamy Cię również do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ. Jeżeli sam planujesz dystrybucję własnego newslettera, polecamy polskiego dostawcę, z którego usług sami korzystamy – Getresponse – zapewniającego nie tylko świetne narzędzie ale także perfekcyjną obsługę klienta.

Opracowanie mgr Marek Mróz

Główny Specjalista ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do najlepszych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.

Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,

Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,

Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.