Wymagania stanowiska pracy biurowej

Stanowiska pracy biurowej to miejsca gdzie założenia dotyczące ergonomii mają szczególny wpływ nie tylko na komfort pracy, która przez większość czasu odbywa się w pozycji wymuszonej i niejednokrotnie obciążającej wzrok pracownika. Podstawą spełnienia wymagań ergonomii, jest dostosowanie stanowiska pracy, używanych narzędzi i sprzętu oraz samych warunków pracy do możliwości psychofizycznych i anatomicznych człowieka. Jakie zatem wymagania stanowiska pracy biurowej powinny zostać spełnione aby było ono zgodnie nie tylko z przepisami prawa, ale również pozwalało na bezpieczną i komfortową pracę ? Zapraszamy do artykułu, który w pigułce zawiera obowiązujące wymagania.

Biurko przeznaczone do pracy biurowej powinno spełniać następujące kryteria:

1. Powinno umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury.

2. Szerokość i głębokość biurka powinna zapewniać:

• Możliwość łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska pracy.
• Ustawienia klawiatury z zachowaniem odległości min 100 mm miedzy nią, a krawędzią biurka.
• Ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej dla pracownika odległości, to jest w zasięgu jego kończyn, bez przyjmowania pozycji wymuszonej.

3. Wysokość biura oraz siedziska krzesła powinna zapewniać:

• Naturalne ułożenie kończyn górnych z zachowaniem co najmniej kąta 90° między ramieniem a przedramieniem.
• Odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20 – 50° w dół, przy czym górna krawędź monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika.
• Odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem biurka.

4. Powierzchnia blatu powinna być matowa i jasna.

Prawidłowo dobrane krzesło biurowe stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno zapewniać:

1. Dostateczną stabilność przez wyposażenie go w co najmniej pięciopodporową podstawę z kółkami jezdnymi.

2. Wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów.

3. Regulację wysokości siedziska w zakresie 400 – 500 mm licząc od podłogi.

4. Regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu.

5. Wyprofilowanie siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych.

6. Możliwość obrotu 360° wokół osi pionowej.

7. Regulowane podłokietniki.

Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej.

Dodatkowo na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła biurowego uniemożliwi pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowiska pracy należy wyposażyć w podnóżek, który:

1. Powinien posiadać regulację kąta pochylania w zakresie 0-15°, a jego wysokość powinna być dostosowana do antropometrycznych cech pracownika.
2. Nie powinien posiadać śliskiej powierzchni i nie przesuwać się sam po podłodze podczas używania.

Warto także pamiętać, że jeśli przy pracy konieczne jest korzystanie z dokumentów, to stanowisko należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty, podsiadający:

• Regulację wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika.
• Umiejscowienie przed pracownikiem między ekranem monitora, a klawiaturą lub w innym miejscu w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.

Monitor ekranowy stanowiący wyposażenie stanowiska pracy powinien spełniać następujące wymagania:

1. Znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne.

2. Obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności.

3. Jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy.

4. Regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° , co najmniej po 60° w obu kierunkach.

5. Ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.

W razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika, powinna być użyta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół biurowy. Ustawienie monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła. Co istotne wprowadzone zmiany w zakresie wyposażenia stanowisk do pracy z monitorem ekranowym narzucają również wyposażenie stanowiska z laptopem w dodatkowy monitor lub podstawkę pod laptop, dodatkową klawiaturę i myszkę.

Klawiatura, która stanowi wyposażenie stanowiska pracy powinna spełniać następujące wymagania:

1. Powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy.

2. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna posiadać w szczególności:

• Możliwość regulacji kąta nachylenia od 0° do 15°.
• Odpowiednią wysokość – przy spełnieniu warunku , aby wysokość środkowego rzędu klawiszy alfanumerycznych z literami A, S, D… licząc od płaszczyzny stołu, nie przekraczała 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury.
• Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i czytelne.

Stanowisko pracy biurowej powinno być również tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą mu na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych.

Stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało pracownikom swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości pomiędzy sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0.6 m, a między pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora co najmniej 0.8 m. Dodatkowo pomieszczenie do pracy biurowej powinno spełniać następujące warunki:

1. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 400 – 750 mm.

2. Zapewniać minimalną temperaturę 18°C.

3. Wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi nie powinna być mniejsza niż 40 %.

Pomieszczenie pracy biurowej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z 26 września 1997 r. ( Dz. U. Nr 169 poz. 1650 z późn. zm.) określa również wymagania dotyczące warunków jakie musi musi spełniać pomieszczenie przeznaczone do tego typu pracy. Są to następujące wymagania:

1. Na każdego z pracowników zatrudnionych w pomieszczeniach pracy stałej  powinno przypadać co najmniej 13m³ wolnej objętości pomieszczenia i co najmniej 2 m² wolnej powierzchni podłogi niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp..

2. Wysokość pomieszczenia do pracy stałej nie powinna być niższa niż 3 m jeśli nie występują w nim czynniki szkodliwe dla zdrowia lub 3,3 m jeśli takie czynniki występują. W określonych warunkach wysokość pomieszczeń może zostać obniżona w przypadku zastosowania klimatyzacji i uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

3. W pomieszczeniach o stropie pochyłym powyższe wymagania stosuje się do średniej wysokości pomieszczenia, przy czym w najniższym miejscu wysokość pomieszczenia nie może być niższa w świetle niż 1.9m.

4. Oświetlenie stanowiska pracy powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a w szczególności:

• Poziom natężenia światła powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach – min. 500 lx.
• Należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.

Przy oświetleniu dziennym należy także uwzględnić, kształt, wielkość i przeznaczenie pomieszczenia. W przestrzeni biurowej, stosunek powierzchni okien liczonej w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi, musi wynosić co najmniej 1:8.

Najczęstsze błędy popełniane w organizacji stanowiska pracy biurowej, które powodują dolegliwości to:

1. Zbyt wysokie ustawienie monitora/ów.

2. Regulacje krzesła biurowego niedostosowane do wymiarów pracownika (szczególnie często zbyt nisko ustawione oparcie krzesła) lub brak możliwości regulacji.

3. Zbyt mało miejsca na nogi pod biurkiem krzesła.

4. Niezdrowe nawyki pracowników (pochylanie się nad biurkiem i trzymanie stóp pod krzesłem, stosowanie podkładek pod lędźwiowy odcinek kręgosłupa).

5. Zbyt długi czas pracy w pozycji siedzącej (brak przerw).

Jeśli jesteś zainteresowany wykonaniem obowiązkowego przeglądu stanowisk pracy biurowej tak aby spełniało wymagania stanowiska pracy biurowej, lub szkoleniem dla pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy biurowej i ergonomii – skontaktuj się z nami.

Zapraszamy Cię również do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ.

Opracowanie / Marek Mróz – Główny specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.

Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do najlepszych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.

Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,

Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,

Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.