Stanowiska pracy z monitorem ekranowym to jedne z najczęstszych i zarazem niezbędnych w wielu obszarach stanowiska pracy, konieczne do prawidłowej działalności praktycznie każdej firmy lub instytucji. Uwarunkowania dotyczące organizacji stanowik tego typu zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, doczekały się zmian, które wprowadzają również zmiany jakie narzuca dyrektywa Rady 90/270/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe (piąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) wejdą w życie 16 maja 2024 roku. Jakie zatem wymagania i obowiązki w zakresie organizacji stanowiska pracy wyposażonego w monitor ekranowy ma pracodawca ? Jak je realizować i na co szczególnie zwrócić uwagę ? Czego może oczekiwać, a czego może zażądać pracownik ? Zapraszamy do artykułu uwzględniającego już nadchodzące zmiany.
Wspomniane Rozporządzenie określa trzy zasadnicze kwestie. Pierwsza dotyczy wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, którym szczegółowo poświęcamy niniejszy artykuł. Drugim bardzo istotnym o ile nie wyjściowym dla spełnienia powyższych wymagań, są wymagania dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, którym poświęcamy dedykowany artykuł – Stanowisko pracy z monitorem ekranowym – obowiązki pracodawcy. Trzecim pozostającym nieco w cieniu poprzednich dwóch zakresów jest kosmetyczna zmiana w zapisach, według której pracodawca będzie miał obowiązek refundować korekcję wzroku nie tylko dla pracowników na typowych stanowiskach administracyjno – biurowych, ale na wszystkich stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe. W tym artykule skupimy się jednak na minimalnych wymaganiach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe, które zawarte są w załączniku do wspomnianego rozporządzenia.
Uwarunkowania ogólne zawarte w załączniku można podzielić na te bardzo ogólne oraz te, które precyzują dokładnie uwarunkowania poszczególnych elementów stanowiska pracy. Pierwsze z nich dotyczą następujących kwestii:
1.Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów jego wyposażenia nie może być źródłem zagrożeń oraz powodować nadmiernego obciążenia układu mieśniowo-szkieletowego i narządu wzroku.
2. Wyposażenie stanowiska w dodatkowy stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie górnej krawędzi ekranu urządzenia przenośnego na wysokości oczu oraz dodatkową klawiaturę i mysz, jeśli pracownik użytkuje ekran co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
3. Zaprojektowanie miejsca pracy w sposób zapewniający dostateczną przestrzeń pracy oraz swobodny dostęp do stanowiska pracy.
4. Oświetlenia stanowiska pracy zapewniającego komfort pracy, dostosowane do jej rodzaju oraz ograniczenie możliwości olśnienia od opraw, okien, ścian lub jasnych płaszczyzn, a także jeśli to niezbędne stosowanie oświetlenia miejscowego.
5. Uwzględnienie używania właściwego dla zadań oprogramowywania, stosowania systemów przekazujących pracownikowi informacje zwrotne oraz wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiedniej dla pracownika.
Osobne regulacje dotyczą monitora oraz używanej klawiatury. Przedstawiają się one następująco:
1. Monitor powinien wyświetlać znaki wyraźnie i czytelnie, wyświetlany obraz nie powinien migotać i być stabilny, a jaskrawość i kontrast znaków powinno być łatwo regulowane.
2. Ustawienie monitora powinno być łatwo regulowane umożliwiające jego pochylanie ekranu i nie powinno ono wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi oraz nie powinno powodować olśnienia lub odbicia pochodzących od źródeł światła.
3. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać pracownikowi przyjęcie pozycji nie powodującej zmęczenia kończyn górnych, jej powierzchnia powinna być matowa, umieszczone znaki kontrastowe i czytelne, a sama klawiatura i mysz powinny stanowić odrębne wyposażenie stanowiska pracy.
Całości wymagań dopełniają warunki dotyczące stołu roboczego – biurka, krzesła do pracy biurowej oraz opcjonalnego podnóżka. Konstrukcja stołu powinna nie tylko umożliwiać ergonomiczne ustawienie wyposażenia, ale także zapewniać różnicowanie wysokości oraz być matowa. Stół / biurko powinno zapewniać wystarczającą powierzchnię dla wykonywanej pracy, umożliwiać ustawienie klawiatury umożliwiające swobodne podparcie rąk i przedramion oraz zachowanie właściwych odległości od pracownika nie powodujących u niego konieczności przyjmowania pozycji wymuszonej. Jego konstrukcja powinna także zapewnić odpowiednią przestrzeń na umieszczenie pod blatem nóg oraz przyjęcie wygodnej pozycji, a także umożliwiać jej zmiany.
Krzesło właściwe dla stanowiska pracy z monitorem ekranowym przez wzgląd na jego uwarunkowania, jest najbardziej newralgicznym elementem całej układanki, w szczególności obszarów dotyczących ergonomii. Powinno one zapewniać dostateczną stabilność dzięki co najmniej pięciopodporowej podstawie wyposażonej w kółka jezdne, właściwie wyprofilowane siedzisko i oparcie, możliwość całkowitego obrotu wokół osi pionowej oraz regulowane podłokietniki. Co istotne krzesło powinno także posiadać regulację wysokości siedziska oraz oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa i kąta pochylenia samego oparcia. Krzesło powinno posiadać także odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające możliwość zajęcia wygodnej pozycji ciała i swobodę ruchów. Wspomniane mechanizmy regulacji powinny być łatwo dostępne, proste w obsłudze oraz umożliwiać dokonywanie regulacji w pozycji siedzącej. Ostatnią kwestią w omawianym zagadnieniu są te elementy wyposażenia stanowiska pracy, których obecności może sobie zażyczyć sam zainteresowany pracownik. Są to uchwyt na dokumenty z możliwością regulacji wysokości, pochylenia i odległości od pracownika oraz podnóżka.
Zapraszamy do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr oraz informujemy i nowych artykułach na naszej stronie. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ. Jeżeli sam planujesz dystrybucję własnego newslettera, polecamy polskiego dostawcę, z którego usług sami korzystamy – Getresponse – zapewniającego nie tylko świetne narzędzie ale także perfekcyjną obsługę klienta.
Opracowanie / Marek Mróz – Główny specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.
Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do polecanych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.
Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,
Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,
Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.
