Zabezpieczenie użytkowanych obiektów w sprzęt umożliwiający właściwą reakcję na zagrożenia pożarowe, to kluczowy, jeśli nie najważniejszy z obowiązków ich właścicieli, zarządców lub w określonych przypadkach użytkowników z nich korzystających. Jednym ze sposobów ochrony jest zabezpieczenie obszaru poprzez wykonanie w obiekcie systemu instalacji tryskaczowej, zgodnie z uwarunkowaniami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 Nr 109, poz. 719 z późn zm.). Kiedy zatem należy stosować zabezpieczenia obiektu w stałe urządzenia gaśnicze ? Jak i jak często je serwisować ? Jak działa i jakie szkody powoduje taki system zabezpieczeń ? Zagadnienie to wyjaśniamy w niniejszym artykule.
Najczęstszą formą używanych zabezpieczeń z jakimi spotykamy się w praktyce, jest wyposażenie obiektu w gaśnice oraz w niektórych przypadkach hydranty wewnętrzne. Zabezpieczenie obiektu w zdecydowanie wyższy poziom zabezpieczeń, a w tym przypadku w automatyzowane zadziałanie systemu, podyktowana jest kilkoma warunkami dotyczącymi kategorii pożarowej oraz powierzchni chronionych obiektów. Stosowanie systemów stałych instalacji tryskaczowych, jest wymagane dla:
1. budynków handlowych i wystawowych jednokondygnacyjnych w strefie pożarowej ZL I ( strefa zawierająca pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkowaniami, a nie przeznaczone do przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się) o powierzchni powyżej 8000m³,
2. wielokondygnacyjnych, w strefie pożarowej ZL I ( strefa zawierająca pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkowaniami, a nie przeznaczone do przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się) o powierzchni powyżej 5000m³,
3. budynkach służących celom gastronomicznym o liczbie miejsc powyżej 600,
4. budynkach użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego wysokościowych ( powyżej 55m).
Instalacja tryskaczowa jako stałe urządzenie gaśnicze, jest w sposób trwały związana z obiektem i znajduje się w stanie ciągłej gotowości do pracy, w przypadku wykrycia zagrożenia. Występuje ona w dwóch wersjach mokrej i suchej (instalowanej w obiektach o ujemnej temperaturze), gdzie w obu przypadkach środkiem gaśniczym znajdującym się w instalacji jest woda. W całości instalacji poprzez system specjalnych pomp,utrzymywane jest właściwe ciśnienie (w instalacjach suchych część narażona na ujemne temperatury wypełniona jest sprzężonym powietrzem lub azotem), które w przypadku zadziałania systemu zapewnia jego natychmiastową reakcję.
Sercem systemu instalacji tryskaczowej jest ampułka tryskaczowa, zawierająca ciecz rozszerzalną temperaturowo, która w określonych warunkach ulega pęknięciu. Jej dobór powianiem zależeć przede wszystkim od rodzaju chronionej strefy i zgromadzonych tam substancji palnych, co umożliwi zadziałanie systemu we właściwym czasie i we właściwych miejscach. Pęknięcie ampułki tryskacza powoduje otwarcie się instalacji bezpośrednio w strefie zagrożenia, a spadek ciśnienia uruchamia także sygnalizację alarmową i pompy zasilające instalację.
Instalacja tryskaczowa, a w zasadzie jej wszystkie elementy, jak każde urządzenia gaśnicze wymagają właściwego serwisu. Zgodnie ze wspomnianym na początku artykuł Rozporządzeniem przegląd instalacji tryskaczowej należy wykonać przynajmniej raz w roku. Zgodnie z Polskimi Normami, według których wykonywana jest większość instalacji tryskaczowych zaleca się kwartalne przeglądy czystości tryskaczy oraz prowadzenie w ramach konserwacji co 10 lat badania parametrów samych tryskaczy. Zgodnie z dodatkowymi uwarunkowaniami, w szczególności zaleceniom ich producenta, przeglądom podlegają także zbiorniki na wodę do celów zabezpieczenia pożarowego oraz same instalacje pomp.
Zadziałanie instalacji tryskaczowej to bezsprzeczna zaleta, jaką jest zabezpieczenie obiektu przed rozprzestrzenieniem się zagrożenia oraz najczęściej opanowanie go w zarodku. Niestety z racji samej instalacji, rozwiązanie to ma także kilka istotnych mankamentów, jakie wystąpią na pewno w przypadku jej zadziałania. Pierwszy z nich to fakt iż instalacja nawet po jej wyłączeniu oraz zamknięciu określonej strefy nadal grawitacyjnie będzie oddawała środek gaśniczy, co w tym przypadku w większości zdarzeń kończy się mniejszą lub większą skalą zalania. Druga z niedogodności to fakt iż nawet w poprawnie serwisowanie instalacji, część środka gaśniczego w niej zalegająca, z czasem zmienia swój wygląd. Pomieszczenie, w którym zadział system zraszania mimo iż ugasił on zagrożenie pożarowe, wygląda do złudzenia dokładnie jak po jego wystąpieniu. Wydostająca się woda, mająca najczęściej ciemny lub całkowicie czarny kolor osadza się na wszystkim wokół.
Zapraszamy również do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ.
Zapraszamy także do Poradnika Pracodawcy BHP PPOŻ RODO na naszym kanale na platformie YouTube. Zachęcamy do subskrypcji kanału, udostępniania treści dalej oraz zadawania w komentarzach pytań, które pomogą nam przygotowywać wartościowe dla Państwa treści.
Opracowanie / Marek Mróz – Inspektor Ochrony Przeciwpożarowej.
Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do najlepszych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.
Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,
Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,
Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.
