Powszechna w naszym kraju społeczna znieczulica oraz bardzo poważny obszar jakim jest bezpieczeństwo najmłodszych doczekał się nowych uregulowań prawnych. 15 lutego 2024 r. weszła w życie tzw. “Ustawa Kamilka”, czyli nowelizacja szeregu ustaw Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących ochrony małoletnich, którzy stali się ofiarami szeroko pojętej przemocy. Przyjęta nowelizacja swoją potoczną nazwę przybrała od imienia ośmioletniego Kamilka z Częstochowy, który został zakatowany przez swojego ojczyma. Zmiany jakie weszły w życie, dotyczą obowiązków wprowadzenia jednolitych standardów ochrony małoletnich w określonych podmiotach. Jakie zasady należy wdrożyć oraz kogo formalnie dotyczy ich realizacja ? Zapraszamy do artykułu.
Od wspomnianego terminu, podmioty które są zobowiązane do wprowadzenia zasad ochrony dotyczących dzieci mają sześć miesięcy (do 15 sierpnia 2024 r.) na dostosowanie swojej działalności do zgodności z nowymi przepisami. Wdrożone zasady podlegają okresowej aktualizacji – co najmniej raz na dwa lata – w celu oceny wprowadzonych standardów, ich skuteczności oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Raport z przeprowadzonej oceny tego obszaru należy także udokumentować. Co istotne wszystkie podmioty, które zobowiązane są do podjęcia opisywanych działań, mają obowiązek udostępnić je na swoich stronach internetowych oraz umieścić w widocznym miejscu prowadzonej przez siebie działalności. Informacje te powinny zostać udostępnione zarówno w wersji pełnej jaki i w formie skróconej, dedykowanej dla najmłodszych odbiorców.
Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich mają następujące podmioty:
- organy zarządzające:
– jednostkami systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 1-8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900). Należą do nich m.in. : przedszkola, szkoły, placówki oświatowo wychowawcze, placówki kształcenia ustawicznego, placówki artystyczne, poradnie psycholoigiczno-pedagogiczne, ośrodki wychowawcze, placówki zapewniające naukę i wychowanie, placówki doskonalenie nauczycieli, biblioteki pedagogiczne oraz kolegia pracowników służb społecznych,
– innymi placówkami, np. oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni.
- organizatorzy działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich,
- podmioty świadczące usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.
Standardy ochrony małoletnich jakie należy wdrożyć, powinny zostać opracowane na piśmie i być dostosowane do charakteru i rodzaju placówki lub działalności oraz określać następujące kwestie:
1. zasady rozpoznawania i reagowania na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci,
2. procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dzieci,
3. zasady ochrony wizerunku dzieci,
4. zasady dostępu dzieci do internetu,
5. zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
W przygotowanej dokumentacji, najczęściej o nazwie Polityka Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem, powinny znaleźć się także:
1. zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi, a personelem placówki lub organizatora,
2. procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego,
3. zasady przeglądu i aktualizacji wspomnianej polityki,
4. zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym oraz małoletnim opracowanych standardów,
5. zakres kompetencji osoby/osób odpowiedzialnych za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania wdrożonej polityki, w tym dedykowanych szkoleń,
Warto także pamiętać aby wdrożone zasady “Ustawy Kamilka” określały osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń oraz sposób dokumentowania i zasady przechowywania otrzymanych informacji, również w kontekście ochrony danych osobowych. Polityka Ochrony Dzieci powinna także uwzględniać sytuację dzieci z niepełnosprawnościami oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a opracowanie zasady powinny być zrozumiałe i czytelne również dla najmłodszych odbiorców.
Niewdrożenie wymaganych standardów ochrony małoletnich, w wymaganych terminie lub zakresie, przewiduje ustawowe sankcje dla dotyczących jego wymagań podmiotów. Według zapisów – “Kto, będąc obowiązanym do wprowadzenia standardów ochrony małoletnich nie wykonuje tego obowiązku, podlega karze grzywny do 250 zł albo karze nagany. W razie ponownego stwierdzenia niewykonania obowiązku wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, sprawca, podlega karze grzywny nie niższej niż 1000 zł”. Warto także pamiętać iż część projektowanych obszarów procedur ściśle łączy się z ochroną danych osobowych, a podjęte działania powinny być skonsultowane z Inspektorem Ochrony Danych.
Jeśli jesteś zainteresowany opracowaniem dla prowadzonego podmiotu wymaganej dokumentacji lub / oraz przeprowadzenia dedykowanego szkolenia w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu.
Zapraszamy także do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Przedsiębiorcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr oraz informujemy i nowych artykułach na naszej stronie. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ.
Opracowanie / Marek Mróz – Główny specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.
